کتاب «زوربای یونانی» نوشتهی «نیکوس کازانتْزاکیس» برای نخستین بار در سال 1946 به چاپ رسید. نیکوس کازانتْزاکیس ( 1957-1883) که از او به عنوان غول ادبیات مدرن یونانی یاد میکنند در 9 سال مختلف نامزد دریافت جایزهی نوبل ادبیات شده بود. او در سال 1957 با اختلاف یک رای کمتر این جایزه را به آلبر کاموواگذار کرد. کامو بعدها گفته بود کازانتْزاکیس سزاوار افتخاری صد برابر بیشتر نسبت به او بوده است. کازانتْزاکیس در همین سال دیده از جهان فرو بست و علیرغم مخالفت اُسقف یونان که وی را مرتد خوانده بود، در زادگاهش شهر هراکیلتونِ جزیرهی کِرِت به خاک سپرده شد. نوشتهی روی سنگ قبر او چنین است: «به هیچ چیز امیدی ندارم. از هیچ چیز نمیترسم. من آزادم»
کتاب زوربای یونانی -که به عقیدهی بعضی اساساً یک رمان اتوبیوگرافی است و حاوی ماجراهاییست که بر خودِ کازانتزاکیس رفته- برخورد نزدیک و ملموسیست با زندگی همراه با دو نگاه توامانِ متضاد. نگاهی که گاه از منظر فلسفی به زندگی نگاه میکند و گاه بیواسطه و درآمیخته با روحِ آن. راوی 35 سالهی داستان که در ابتدای کتاب به نوعی درگیر هویت خویش و سنجش حد و مرزهای فکریش است و در سراسر عمرش پیوسته از خلال کتابها وتاملات فلسفی و اخلاقی، به جهانِ پیراموناش نگریسته، با پیرمردی 60 ساله آشنا میشود به نام زوربا که هرگز تحصیل نکرده. زوربای یونانی، در واقع فردیست عامی که رفتارش پراست از کنشهایی که جنبه غریزی و حسی دارند و مبتنیاند بر شیوهای عملی که در اثر سفر و دنیادیدگی و با تجربهی مستقیمِ زندگی بهدست آمده. و البته هنوز هم آنطور که خودش اذعان میکند پر است از شور زندگی: «... زوربا گفت: "زندگی سراسر دردسر است، ولی مرگ چنین نیست. اصلا میدانی زندگی کردن یعنی چه؟ یعنی اینکه کمرت را محکم ببندی و به دنبال دردسر بدوی."
باز هم ساکت ماندم. میدانستم که حق با زوربا است. واقعاً هم حق با او بود. اما جرئت نمیکردم این مطلب را بر زبان بیاورم. زندگی من در مسیری اشتباهی جریان یافته بود؛ به جای برخورد با مردم، مدام با خود حرف میزدم. گویی خودمشغول شده بودم. چنان به پستی گراییده بودم که اگر مُخیّرم میکردند که بین عشق ورزیدن با زنی و خواندن کتابی در باب عشق یکی را انتخاب کنم، مسلماً دومی را برمیگزیدم...»
رمان شرحی خواندنیست برهمسفر شدن این دو نگاه و گفتوگوهای میانشان، در خلال تجربهی زندگی در روستایی در جزیرهی کِرِت. مفاهیمی مانند زن، مذهب، قانون، وطنپرستی، خوشبختی، مرگ، کار، موسیقی و رقص که در خلالِ زندگی روزمرهی این دو شخصیت پیدا میشوند و ماجراها و تعارضات جذابی را پیش میبرند. همهی این تعارضات در بستر جامعهای شکل میگیرد که البته به گفتهی بعضی، یونان پیشامدرنِ درگیر با سنت، را روایت میکند. و از این منظر شاید مواجه شدن با جهانِ این کتاب برای جامعهی ایرانی جالب توجه بوده و بیشتر مورد استقبال قرار بگیرد...
پشتیبانی خرید:
09332126947